Pilot parallel plannen voor versnellen woningbouwprocedures

De grootste vertraging in de bouw van woningen ontstaat in de fase van initiatief tot de fase van het opstellen van een bestemmingsplan en/of de aanvraag van een omgevingsvergunning. Een andere manier van werken – waarbij processen gelijktijdig in plaats van opeenvolgend verlopen - kan veel kostbare tijd besparen en zo de woningbouw versnellen.

Gemiddeld duurt het proces van de ontwikkeling van een woningbouwproject tien jaar. Door in het planontwikkelingsproces parallel te plannen, kan de ontwikkeltijd fors worden verkort, van bijna zes naar bijna twee jaar.  

Wat is parallel plannen?

Parallel plannen betekent dat de diverse fases van een bouwproject gelijktijdig en samenhangend worden uitgevoerd. Nu vinden deze fases, zoals het bepalen van uitgangspunten, rekenen, tekenen, onderzoeken, participatie en afspraken juridisch vastleggen, vaak achter elkaar plaats. 

Bij parallel plannen kan gedacht worden aan werken met een scrumwerkwijze in snelkookpan-sessies. Ale stakeholders, beleidsdisciplines en alle proces- en projectsturing komen dan in een (zeer) kort tijdbestek gezamenlijk tot randvoorwaarden en planvorming. Het uitzetten van onderzoeken en participatie wordt daarbij vanaf dag één gestart.

Selectie vier pilotgemeenten

Voor de zomervakantie van 2023 vroeg het ministerie van BZK gemeenten met woningbouwprojecten die sneller kunnen worden gerealiseerd zich op te geven voor de pilot ‘parallel planproces’. Uit alle aanmeldingen heeft het ministerie een definitieve selectie gemaakt. In de gemeenten Alphen aan den Rijn, ’s-Hertogenbosch, Eindhoven en Teylingen wordt vanaf het najaar van 2023 onder begeleiding van Fakton het principe van parallel plannen getest en doorontwikkeld in de praktijk. Naast deze vier gemeenten, waar het gaat het om projecten van gemiddelde omvang (tot ca. 1.000 woningen), wordt de werkwijze ook getest in drie grootschalige woningbouwprojecten die onderdeel uitmaken van de 17 NOVEX-woningbouwlocaties.  

Handreiking ‘snelheid in proces’

Het doel is om op basis van de pilots te komen tot een handreiking ‘snelheid in proces’, waarin efficiënte werkwijzen worden gedeeld.  Deze handreiking wordt vervolgens gedeeld via bestaande overlegstructuren rondom de woondeals, de grootschalige NOVEX-woningbouwgebieden en de versnellingstafels. Ook wordt deze handreiking via deze website, bijeenkomsten en werksessies verspreid.  In de handreiking komen in ieder geval de volgende onderdelen te staan:

  • Omgaan met intake en prioritering van projecten

  • Het vastleggen van verantwoordelijkheden, benodigde mandaten en beslismomenten

  • Het stellen van heldere kaders, het voorkomen van stapeling van eisen, het maken van een goede belangenafweging en het bepalen van de onderzoeksopgave voor het bestemmingsplan
  • Tips en good practices voor projectplanning en gelijkschakelen van processen, met oog voor participatie, meerdere ontwerpen en omgang met financiële risico’s

Het ministerie van BZK wil deze nieuwe manier van werken aanbevelen en uitdragen op bijeenkomsten en werksessies. Ook worden de opleidingen voor gemeenteambtenaren verrijkt, zoals voor projectleiders en planningsadviseurs, zodat zij projecten op een efficiëntere manier kunnen uitvoeren.

Presentatie parallel plannen

Bekijk in deze presentatie van Fakton hoe het planproces versneld kan worden door parallel te plannen.