Financiële bijdrage voor Zwolle versterkt missie voor meer zelfstandig wonen: “Er wordt meer lef getoond”
De gemeente Zwolle is een van de 59 gemeenten die een financiële bijdrage heeft gekregen van het Rijk voor de huisvesting van kwetsbare mensen en andere aandachtsgroepen, zoals dakloze mensen en mensen die beschermd wonen. Drie nieuwe projecten in de Overijsselse stad kunnen daardoor versneld gerealiseerd worden. De investering helpt Zwolle te experimenteren met huisvesting die de stap naar zelfstandig wonen voor diverse aandachtsgroepen mogelijk maakt.
In 2021 leverde een groep van vier zorgorganisaties samen met een projectontwikkelaar de eerste woningen op van een nieuw woonconcept aan de Geert Grootestraat in Zwolle. Het project omvat een totaal van 65 betaalbare appartementen, inclusief gemeenschappelijke ruimtes voor mensen met een ondersteuningsvraag. Het uiteindelijke doel is om de bewoners met behulp van een community zo te laten groeien dat zij in de toekomst zelfstandig kunnen wonen. De gemeente Zwolle vindt het heel belangrijk een inclusieve gemeente te zijn, waar inwoners zoveel mogelijk (al dan niet zelfstandig) mee kunnen doen.
In aanloop naar de realisatie stond het zorgcollectief echter voor een financieel knelpunt. Door het ontbreken van dekking voor de gemeenschappelijke ruimtes zou de huur veel hoger uitvallen dan vooraf ingeschat. Uiteindelijk boden financiële bijdragen van het Rijk de oplossing voor deze kwestie, waaronder 191.000 euro van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK).
“De investering van het Rijk gaat over twee zaken: de investering van VWS gaat naar de daadwerkelijke zorg, terwijl de bijdrage van BZK meer in de huur en ‘in de stenen’ zit”, vertelt Glenda Huisjes, beleidsadviseur wonen en zorg bij de gemeente Zwolle. Sinds ruim een jaar verbindt ze wonen en zorg om vernieuwende woonvormen te realiseren voor aandachtsgroepen. “Het was al een wens van de gemeente om deze vernieuwende woonzorginitiatieven te ontwikkelen, maar daar moet je als gemeente wel de financiën voor hebben. We zijn heel blij met deze extra middelen.”
Tussenstap naar zelfstandig wonen
Naast het project in de Geert Grootestraat kregen twee andere projecten in Zwolle ook financiële steun, waaronder een gezamenlijk woonhuis waar lichte begeleiding wordt gegeven aan een aantal langdurig dakloze mensen. Deze ‘friendswoning’ is bedoeld voor een groepje mannen met behoefte aan aanspraak en gezelligheid. Na het verruilen van de nachtopvang voor een zelfstandige woning vielen zij na enkele maanden terug, waardoor zij weer in de nachtopvang terechtkwamen. Eenzaamheid speelde hier een grote rol. Een friendswoning biedt hiervoor een oplossing.
Een ander project dat voor vergoeding in aanmerking kwam betrof de realisatie van het Talentenplein, waarbij vijf studenten samenwonen met tien jongeren met psychische kwetsbaarheid. “We snel moesten handelen na het wegvallen van een ander project”, vertelt Huisjes. “Hierdoor dreigde een etage van een net opgeleverde studententoren leeg te staan.”
Op het Talentenplein wonen deze jongeren gemengd samen in een community die zij zelf de naam Community 4.2 hebben meegegeven. Naast individuele studio’s is er een gemeenschappelijke ruimte waarin de jongeren bijvoorbeeld samen recreëren en huiswerk maken. Hart voor Zwolle organiseert samen met de jongeren groepsactiviteiten. Huisjes: “Een mooi voorbeeld waar professionele individuele begeleiding samen kan gaan met informele vrijwillige ondersteuning. Zonder de bijdrage van het ministerie was het niet gelukt binnen zo’n kort tijdsbestek de gemeentelijke financiering rond te krijgen. Met de toezegging van de extra middelen door het ministerie konden we versneld van start gaan.”
“Deze projecten zijn unieke kansen om te experimenten met een tussenstap van wonen met begeleiding naar zelfstandig wonen”, zo vertelt Willeke Jonker, adviseur opvang en bescherming voor acht gemeenten in de regio IJssel-Vecht. “Vooral voor de kwetsbare jongeren is dit belangrijk, want die zitten een groot deel van hun leven al in een soort instellingswereld. En hoe jonger je daar terechtkomt, hoe moeilijker het wordt om uit die setting te komen.” Huisjes vult aan: “Een van de bewoners van het Talentenplein gaf aan dat hij niet meer aangesproken werd als zorgcliënt, maar als student en ‘dat ben ik ook’, zei hij. Dat doet veel met je eigenwaarde en ontwikkeling.”
Meer lef
Jonker constateert ook dat partijen steeds meer lef tonen bij het opzetten van nieuwe woon-zorgconcepten. ”Het zijn nog allemaal experimenten zonder op voorhand zekere resultaten, maar je ziet een verandering in houding en gedrag”, vertelt ze. “Je moet stappen durven zetten, lef tonen als organisatie. In Zwolle zijn er partijen die dit steeds meer doen. De financiële steun verlaagt daarnaast de financiële risico’s, zodat je dingen opstart en kijkt of iets werkt.” Huisjes: “Het geeft een boost. De stad ziet nu wat er mogelijk is en hoe belangrijk het is om te investeren en voorfinancieren.”
De gemeente Zwolle houdt verder de oren en ogen open om nieuwe concepten op te zetten of om de huidige concepten uit te breiden, desnoods voor andere doelgroepen. “Denk aan een project met flexwoningen als doorstroom vanuit de maatschappelijke opvang. Een financiële bijdrage helpt om voor zo’n traject bijvoorbeeld sneller een locatie te vinden. Dat stimuleringseffect zie je ook bij de drie projecten die we nu realiseren met de financiële bijdragen vanuit de ministeries. Zo kun je op lange termijn een gedifferentieerd aanbod leveren om die tussenstap naar zelfstandig wonen mogelijk te maken.”