Meanderpark Nieuwegein: succesvolle bewonersmix is een kwestie van permanent investeren
Zo’n zeven jaar stond het voormalige gemeentehuis van Nieuwegein leeg. Maar sinds 2020 vormen starters, singles, stellen, statushouders en mensen uit kwetsbare groepen hier een levendige community. Welkom in Meanderpark. Adviseur Leefomgeving Erik Patist van Portaal vertelt hoe zijn woningcorporatie deze huisvestingsmix samen met de gemeente, zorg- en hulpverleningsorganisaties én de bewoners van de grond heeft getild.
Het vroegere kantoorcomplex werd in 2019 en 2020 omgebouwd tot in totaal 250 appartementen die één, twee of drie kamers tellen. Van deze sociale huurwoningen zijn er 25 bestemd voor statushouders, 45 voor mensen uit een beschermd wonen traject en 25 voor mensen uit de daklozenopvang. Daarnaast zijn er 6 studio’s voor jongeren uit het zorgtraject Kamers met Kansen. De resterende ca. 150 woningen worden bewoond door reguliere huurders (vrijwel allemaal starters). Het is, kortom, een bont gezelschap. Dat heeft alles te maken met de ontstaansgeschiedenis van Meanderpark, vertelt Patist. “We hadden in Nieuwegein een groot probleem met de beschikbaarheid van woningen voor starters. Daarnaast zag je cliënten van GGZ-zorgorganisatie Lister te vaak verdwalen als ze vanuit een GGZ-locatie naar een reguliere woning verhuisden. Ze raakten daar alles kwijt: hun vertrouwde hulpverleners, hun dagbesteding, hun netwerk. Daar moest een oplossing voor komen, net als voor de huisvesting van statushouders en mensen uit de daklozenopvang. Toen hebben de gemeente, Lister, De Tussenvoorziening, Steunpunt Vluchtelingen Nieuwegein en wij als corporatie Portaal de handen ineengeslagen.”
De echte helden
Goed bezochte taalcafés, haakclubjes, spelletjesavonden, bootcamps en bewonerswandelingen: de gezamenlijke activiteiten getuigen een jaar na oplevering van een behoorlijk succesvolle community. Bewoners, ook de kwetsbaren onder hen, spelen daarin op basis van vrijwilligheid zelf een belangrijke rol. “Zij zijn de echte helden”, vindt Patist. Hij ziet dat het Meanderpark als gemeenschap best goed draait. Ook buiten de reguliere sociale activiteiten om. “Een deel van de statushouders is afkomstig uit De Tussenvoorziening Inn Between. Zij zijn geselecteerd op de wil om te integreren en een gemeenschap te vormen. Het zou bevorderlijk zijn als bij het COA ook een voorselectie zou plaatsvinden. Dan zou het hier nog beter lopen.” Meerdere statushouders uit Meanderpark hebben, mede dankzij de taalcafés, snel behoorlijk Nederlands leren spreken. Enkelen van hen hebben inmiddels een eerste baan gevonden.
Patist geeft nog een ander voorbeeld van de gemeenschapszin. “Eén van de kwetsbare bewoners deed onlangs een mislukte zelfmoordpoging. Daar is natuurlijk meteen professionele begeleiding op gezet. Maar de medebewoners pakken het ook op. Geregeld halen zij de persoon in kwestie op om een wandelingetje te maken. Zo maak je problemen draaglijker voor elkaar en geef je mensen het gevoel dat ze erbij horen.”
Blijvend investeren
Meanderpark slaat vele vliegen in één klap. Het complex is, met zonnepanelen en warmtepompen, klaar voor de energietransitie. Als getransformeerd kantoorgebouw vormt het bovendien een mooi voorbeeld van hoe je kunt bijdragen aan de woningnood voor reguliere en bijzondere categorieën huurders. En dankzij de opzet als community levert het een bijdrage aan de (re-)integratie van kwetsbare groepen. Financieel vormt het echter een lastige business case. Puzzelen en dubbeltjes omdraaien, noemt Patist het. “Als je dit op deze manier wil doen, heb je in het complex zelf een gemeenschappelijke ruimte nodig. Daar hebben we twee woningen voor omgebouwd. Natuurlijk loop je daarmee inkomsten mis. Daarom hebben we een deel van de woningen bestemd als middenhuur woningen. Die brengen meer op, en dat compenseert de bijzondere kosten.”
Toch is er meer nodig. De community coach, onmisbaar voor Meanderpark, wordt betaald uit subsidies. Pas als de veelbesproken verhuurdersheffing wordt afgeschaft, kunnen dergelijke uitgaven een structurele basis krijgen. “Ik hoop echt dat hierin de goede keuze gemaakt wordt. Want woongemeenschappen zoals Meanderpark zijn de weg vooruit. Daarmee help je mensen uit verschillende kwetsbare groepen om onderdeel te worden van de maatschappij. Daar moeten we blijvend in investeren.”
Permanent sociaal beheer
De aanpak van Meanderpark werkt. De community bruist en veel bewoners varen er wel bij. Hoe hebben de betrokken organisaties dit voor elkaar gekregen? Patist: “We hebben de reguliere huurders streng geselecteerd op hun gemeenschapszin. Je moet iets voor elkaar willen doen, en elkaar als mensen willen zien. Ook hebben we de verschillende groepen gespikkeld een plek gegeven. Dat wil zeggen: niet alle statushouders, mensen uit beschermd wonen of uit de daklozenopvang op één gang zetten, maar verspreiden door het complex. Op die manier vermijd je de vorming van subculturen.” Daarnaast werd een community coach aangesteld en richtte Portaal permanent sociaal beheer in: een team van ervaren professionals met expertise op het gebied van gemeenschappen aanjagen, bijzondere doelgroepen, overlast- en incassoproblematiek.
Heeft Patist nog tips voor collega-corporaties die ook zoiets willen optuigen? “Formeer een hecht team met de gemeente en de andere betrokken organisaties. Reken af met de wij/zij-houding. Werk aan hetzelfde doel, alsof je echt collega’s van elkaar bent. Op die manier maak je het mogelijk om samen een prachtig resultaat te behalen.”