Transformaties
Transformeren is het omvormen van een leegstaand pand zonder woonfunctie (zoals een kantoor of fabriekspand) tot woningen. Dit is meestal sneller en goedkoper dan nieuwbouw. Jaarlijks worden er al circa 10.000 woningen toegevoegd door transformatie. Het is de ambitie om naar 15.000 nieuwe transformatiewoningen per jaar te groeien. Daarmee levert transformatie een belangrijke bijdrage aan het beter benutten van bestaande bebouwing en daarmee de woningbouwopgave.
Bij transformatie gaat het vaak om leegstaande panden die hun functie verloren hebben. Ongeveer een derde van alle leegstaande kantoren is bijvoorbeeld om te bouwen tot woningen. Bij leegstaande scholen en verzorgingstehuizen ligt dit aantal nog hoger, vanwege de goede ligging en structuur. Transformeren voorkomt daarnaast ook leegstand en verpaupering, en is niet alleen geschikt voor sociale huur maar ook voor het hogere huur- en koopsegment.
Wat doet het ministerie van BZK om transformatie te stimuleren?
Nationaal Transformatieplan
Om het doel van 15.000 nieuwe transformatiewoningen per jaar te halen is het Nationaal Transformatieplan opgesteld. Ook via de Woondeals werkt de overheid met betrokken partijen aan het sneller realiseren van meer transformatiewoningen.
Nationaal Transformatie Loket
Het Expertteam Woningbouw heeft een speciaal loket ontwikkeld met kennis en expertise over transformatiewoningen: het Nationaal Transformatie Loket. Bij dit loket zijn hulpmiddelen te vinden en kan om advies gevraagd worden. De inzet van het expertteam loopt altijd via of in samenwerking met de gemeente. Ook andere belanghebbenden bij transformatie kunnen het expertteam inschakelen. Het Rijk financiert de helft van de inzet van het expertteam. De gemeente en/of gezamenlijke belanghebbenden financieren de andere helft.
Transformatiefaciliteit
Om (voormalige) bedrijfs- en industrielocaties daadwerkelijk te kunnen transformeren naar woningen is de Transformatiefaciliteit ontwikkeld, een leenfaciliteit voor ontwikkelende partijen. Hiervoor is in totaal 80 miljoen euro beschikbaar gesteld. De Transformatiefaciliteit is gericht op de financiering van de vóórfase van de transformaties, wanneer er nog geen bestemmingsplannen of omgevingsvergunningen zijn afgegeven. Het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVn) heeft de beschikbare 80 miljoen euro als subsidie ontvangen. Hiermee heeft SVn sinds 2019 aan diverse ontwikkelaars leningen kunnen verstrekken om de kans op de start van transformatieprojecten te vergroten.