Nieuwe inzichten in de ontwikkeling van energieloketten

In het Klimaatakkoord is afgesproken dat elke gemeente in Nederland over een onafhankelijk energieloket beschikt. Destijds had lang niet elke gemeente een energieloket, inmiddels is dat wel het geval. Zo’n loket geeft informatie aan bewoners over verduurzaming van hun woning. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) gaven opdracht onderzoek te doen om inzicht te krijgen in de stand van zaken in de ontwikkeling van energieloketten. 

Handreiking nuttig instrument

Berenschot onderzocht de werking van de loketten, de mate waarin de ‘handreiking kwaliteit energieloketten’ wordt toegepast en in hoeverre de inhoud ervan goed aansluit bij de praktijk. Uit het onderzoek blijkt dat deze handreiking voor de inrichting en uitwerking van een energieloket voldoende handvatten biedt. Gemeenten en energieloketten zetten dit instrument in bij het vaststellen van hun overeenkomst. Ook blijkt dat de handreiking goed bekend is bij energieloketten, maar minder bij gemeenten. Er is daarnaast meer duidelijkheid gewenst over de status van de handreiking. Verder kunnen meer voorbeelden uit de praktijk de handreiking inspirerender maken. 

Variatie in vorm energieloketten 

Het onderzoek is uitgevoerd aan de hand van een enquête onder gemeenten en energieloketten. Daaraan hebben 68 gemeenten en 28 verschillende energieloketten, actief in 287 gemeenten, deelgenomen. Er is veel variatie in verschijningsvormen, maar er zijn ook veel overeenkomsten. Ongeacht de organisatievorm is er sprake van een driehoeksrelatie tussen de gemeente, het energieloket en de energiecoöperatie. Veel gemeenten kiezen ervoor om (een deel van) de taken van het loket uit te laten voeren door landelijk opererende partijen. In verschillende gemeenten is een lokale organisatie ingericht door de gemeente zelf of door een energiecoöperatie.

Groeiende rol zorgt voor uitdaging

Energieloketten richten zich nu voornamelijk op informatievoorziening en advies aan woningeigenaren. Zij spelen in toenemende mate een belangrijke rol in de uitvoering van het gemeentelijk beleid bij de warmtetransitie. Dit zal de komende jaren naar verwachting niet verminderen. Zowel voor gemeenten als voor (kleinere) energieloketten is de omvang, continuïteit en kwaliteit van de bemensing een permanent aandachtspunt. Daarnaast is het wisselen van personeel een uitdaging voor de continuïteit in het contact tussen gemeenten en energieloketten.

De verbeterpunten van het onderzoek worden de komende maanden gebruikt om de handreiking aan te passen en zo de ondersteuning aan burgers te verbeteren