Tijdens de Woontop in december 2024 maakten Rijk, provincies, gemeenten, woningcorporaties, kennisinstellingen en marktpartijen nieuwe afspraken om bestaande gebouwen beter te benutten én om sneller en slimmer te bouwen. In een voortgangsbrief over het Programma Innovatie en Opschaling Woningbouw (IOP) en de landelijke aanpak Beter Benutten laat minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) zien welke resultaten tot nu toe zijn geboekt, en welke vervolgstappen nodig zijn om verder te versnellen.
De focus verschuift van losse projecten naar een gebiedsgerichte werkwijze: partijen werken samen op regionaal niveau aan oplossingen die op grotere schaal kunnen worden toegepast.
Gebiedsgerichte aanpak
Om de doelstelling van 100.000 nieuwe woningen per jaar te halen, is het nodig om meer en sneller te bouwen. Dat betekent dat we naast nieuwbouw ook bestaande gebouwen beter moeten benutten én innovatieve werkwijzen in de bouw moeten stimuleren. Daarom werkt minister Keijzer sinds de Woontop samen met overheden en marktpartijen aan een landelijke aanpak Beter Benutten en de uitvoering van het IOP. Het doel: van losse initiatieven naar een werkwijze om op grote schaal extra woningen te realiseren.
De ambitie voor de landelijke aanpak Beter Benutten is helder: Beter Benutten wordt makkelijker en een vast onderdeel van de aanpak om het woningtekort terug te dringen, als onderdeel van de toekomstige volkshuisvestingsprogramma’s. Voor een gebiedsgerichte aanpak is het nodig dat gemeenten, woningcorporaties en andere partijen goed zicht krijgen op de kansen van een gebied. Bijvoorbeeld door het inzetten van potentiescans, waarmee gemeenten via een kaart inzicht krijgen in de potentie van verschillende vormen van Beter Benutten, van pandniveau tot wijkniveau. Een aantal koplopergemeenten zal de gebiedsgerichte aanpak toepassen. Met hulp van hun bevindingen gaat het ministerie van VRO opschalen naar een aanpak waar heel Nederland mee aan de slag kan.
Industrieel bouwen, datagedreven werken en schaalbare innovaties
Met het IOP werken we aan een vernieuwende, gebiedsgerichte aanpak die inzet op industrieel bouwen, datagedreven werken en innovatieve oplossingen. Zo kunnen we de woningbouw versnellen en ondanks bouwbelemmeringen tóch bouwen. Het streven is om de helft van alle nieuwbouwwoningen in 2030 uit de fabriek te laten komen en daar moeten we gezamenlijk de schouders onder zetten.
Om dit voor elkaar te krijgen, werken de markt en overheid hard samen om industrieel bouwen te stimuleren. Bijvoorbeeld met typegoedkeuringen, bouwstromen, en digitaal en datagedreven gebiedsontwikkeling. Maar ook door de kwaliteit en duurzaamheid van de woningen, afkomstig van industriële bouw, veel meer onder de aandacht te brengen. Inmiddels zijn er acht bouwers van industriële woningen die een typegoedkeuring hebben. De technische kwaliteit van deze woningen is daarmee geborgd; deze hoeft in de toekomst niet langer getoetst te worden voor een vergunning. Zo wordt het proces eenvoudiger, en de bouw sneller en kwalitatief beter.
Daarnaast versterkt het IOP de digitale infrastructuur voor onder meer gebiedsontwikkeling en industriële bouwketens om het woningbouwproces te versnellen en verbeteren. Ook stelt het ministerie van VRO subsidie beschikbaar voor schaalbare innovatieve oplossingen die bijdragen aan netbewust en waterbewust bouwen. Zo kunnen innovatieve bouwconcepten sneller en op grotere schaal worden toegepast.