In mei 2024 heeft het Rijk samen met IPO, de provincies en de VNG afspraken gemaakt over de landelijke aanpak Natuurvriendelijk Isoleren (NVI). Intussen is de opsporingsmethode eDNA inzetbaar voor het isoleren van spouwmuren. De eDNA-regeling sinds 7 maart 2025 van kracht. Met de eDNA-methode kunnen isolatiebedrijven op een effectieve manier aantonen of vleermuizen in de spouwmuren aanwezig zijn. Er zijn daarom nieuwe afspraken gemaakt over het isoleren.

Op dit moment gelden er hernieuwde afspraken over het natuurvriendelijk isoleren van spouwmuren. Met de komst van de eDNA-regeling per maart 2025 geldt er een aantal wijzigingen bij het gebruik van de werkwijze natuurvriendelijk isoleren. Deze pagina wordt komende periode stapsgewijs aangepast. De meest actuele informatie vind je in dit nieuwsbericht.

Gebruik eDNA-methode

Met betrekking tot de eDNA-regeling geldt dat na er na een negatieve eDNA-test geïsoleerd mag worden zonder maatregelen. Na een positieve uitslag (wanneer er sporen van vleermuizen zijn gevonden) mag er op grond van nieuwe inzichten niet meer volgens NVI geïsoleerd worden.

Wat betekent dit voor de woningeigenaar en het isolatiebedrijf?

Bij het isoleren van de woning kan een isolatiebedrijf worden ingeschakeld dat gebruikt maakt van de eDNA-regeling. Het isolatiebedrijf verzamelt sporen van vleermuizen met behulp van een spons. Vervolgens worden de sporen getest in een laboratorium, waarmee aangetoond kan worden of er DNA van een vleermuis aanwezig is of niet.

Natuurbescherming en woningisolatie

Het goed isoleren van woningen kan het gebruik van aardgas terugdringen. Ook draagt het bij aan de betaalbaarheid van de energierekening, het halen van de klimaatdoelen, en is het een noodzakelijke voorbereiding op de overstap naar een aardgasvrij alternatief. Bij het isoleren van woningen worden echter regelmatig beschermde dieren gedood of verstoord. Denk aan vleermuizen, huismussen en gierzwaluwen. Deze dieren zijn een belangrijk onderdeel van de Nederlandse biodiversiteit en zijn inmiddels zeer kwetsbaar. Biodiversiteit is belangrijk, omdat alle soorten hun eigen rol in de natuur hebben. Samen zorgen zij voor een balans, die uiteindelijk ook belangrijk is voor de mens. En er zijn wettelijke regels, ook bij het isoleren van bestaande woningen.

De bescherming van vleermuizen, huismussen, gierzwaluwen en andere beschermde dieren staat in het Besluit Kwaliteit en Leefomgeving van de Omgevingswet. Deze dieren leven vaak in de spouwmuren en onder daken van woningen. Omdat het om beschermde dieren gaat, hebben woningeigenaren een zorgplicht en moeten zij zich houden aan de verbodsbepalingen uit de Omgevingswet. Dat betekent dat je dieren niet mag doden of verstoren. Om hieraan te voldoen, kan er met ecologisch onderzoek vastgesteld worden of en welke beschermde dieren in de woning aanwezig zijn. Dit onderzoek moet door een ecoloog worden uitgevoerd. Voor woningeigenaren is ecologisch onderzoek per woning zeer tijdrovend en duur.

Wat is de methode Natuurvriendelijk Isoleren (NVI)?

Bij de afzonderlijke provincies is na te gaan of gebruik gemaakt kan worden van de NVI-methode. Als dat het geval is, dan kunnen woningeigenaren hun woning laten isoleren door een isolatiebedrijf in te schakelen dat natuurvriendelijk isoleert. NVI mag in dat geval toegepast worden zónder voorafgaand ecologisch onderzoek en zónder het aanvragen van een omgevingsvergunning. Woningeigenaren hoeven dus geen vergunning aan te vragen als zij een bedrijf inhuren dat natuurvriendelijk isoleert. Het isolatiebedrijf voert de isolatie dan uit volgens voorwaarden die onder de landelijke lijn NVI gelden.