Met dertien vestigingen in Nederland en 392 winkels wereldwijd, die jaarlijks door zo’n 706 miljoen klanten worden bezocht, is IKEA een grote speler op de markt. Hanneke van de Vijfeijke, Country Sustainability Manager Nederland, vertelt hoe IKEA zich dagelijks inzet om energie te besparen en de voetprint te beperken.

Gemeente Haarlem is druk bezig met de verduurzaming van slecht geïsoleerde koopwoningen. Zij doet dit met de Specifieke Uitkering (SPUK) Lokale Aanpak Isolatie. Iris de Jongh, adviseur energietransitie in het duurzaamheidsteam van gemeente Haarlem, legt uit hoe de gemeente te werk wil gaan door kwetsbare bewoners totaal te ontzorgen.

Gemeente Dronten denkt ver vooruit als het gaat om de rol van isolatie en de SPUK in de transitievisie. Maar ook om als gemeente aardgasvrij te worden. Wieteke de Jong, adviseur duurzaamheid bij de gemeente Dronten, vertelt wat er vooral nodig is: energiearmoede aanpakken.

Kies een zonnige zomerdag en meet de temperatuur van het dak van een bedrijfsgebouw. Is het dak zwart, dan is het er al snel 62 graden. Is een deel van datzelfde dak wit, dan blijkt zich een wonder te hebben voltrokken: 27 graden. Het is dan niet moeilijk je voor te stellen wat een wit dak doet met de binnentemperatuur van het gebouw en dus met het aircogebruik. In de Metropool Regio Amsterdam (MRA) draait daarom nu een pilot ‘witte daken’ als onderdeel van het Actienetwerk GasTerug. En dat is maar één van de vele initiatieven om structureel minder energie te verbruiken in de MRA.

Lang niet alle Nederlanders hebben de mogelijkheid om zelf groene energie op te wekken. Zo kunnen huurders zonder eigen dak geen zonnepanelen laten plaatsen. Energiecoöperaties zorgen ervoor dat iedereen van duurzame energie kan profiteren. Ook degenen met een (sociale) huurwoning. Alleen is het voor energiecoöperaties erg lastig om aan financiering te komen. Met een speciaal fonds schiet Stimuleringsfonds Volkshuisvesting (SVn) ze te hulp.

Een 95-jarige Amsterdamse kreeg onverwachts bezoek vanuit het buurthuis met een verrassing: een warme deken. Daardoor kon ze afgelopen winter de thermostaat lager zetten zonder in de kou te zitten. Zo maakte zij kennis met een laagdrempelig initiatief om energie te besparen en de energierekening te verlagen. Het geld voor de deken kwam uit het BuurtBespaarBudget, waarmee bewonersorganisaties worden geholpen met initiatieven voor energiebesparing bij en voor buurtbewoners. Onlangs is de tweede aanvraagronde gestart van het BuurtBespaarBudget: tot 14 september 2023 kunnen aanvragen worden ingediend. 

Nederland staat voor tal van belangrijke opgaven. De nationale klimaatdoelstellingen, de bouwopgave(n), het gebruik van primaire abiotische grondstoffen en de bestendigheid van de agrarische sector zijn belangrijke thema’s waarop we moeten acteren. Tegen die achtergrond worden er nieuwe waardeketens ontwikkeld, van land naar pand, waarin partijen uit verschillende sectoren met elkaar samenwerken om haalbare en schaalbare oplossingen te implementeren.

De Zeeuwse gemeente Schouwen-Duiveland telt zo’n 34.000 inwoners verdeeld over 17 plaatsen. Om de aanpak van energiearmoede te laten slagen werkt de gemeente nauw samen met woningcorporatie Zeeuwland en energiecoöperatie Zeeuwind. Een bewonersgerichte aanpak staat centraal. “Het is belangrijk om bewoners zelf te laten kiezen welke maatregelen zij willen, alleen dan neem je ze mee en kunnen ze er ook echt achter staan, zegt Ankie Smit, wethouder energie, klimaat, milieu bij gemeente Schouwen-Duiveland.

Sinds de energiecrisis kampen veel zwembaden met financiële problemen. Door de hoge gasprijzen wordt het steeds lastiger om de energierekening te betalen. Zwembadwater verwarmen met ‘gratis’ warmte van afval-, riool- of oppervlaktewater biedt uitkomst, weet adviesbureau Syntraal. Met behulp van de subsidie vanuit de Energiebespaarcoalitie onderzocht het bureau voor welke zwembaden dit werkt.

Het Duurzaam Doen Huis is een levensechte leeromgeving voor studenten en bedrijven van Centrum Duurzaam van ROC Friese Poort. Hier maken zij kennis met innovatieve technieken om woningen en bedrijfspanden te verduurzamen. Projectleider Roeland Westra van Centrum Duurzaam vertelt over de succesvolle training ‘’Hoe verduurzaam ik mijn woning of pand’’.

De kelder van het Amsterdamse politiebureau IJ-tunnel stond in een open verbinding met buiten. Daardoor was er veel warmteverlies vanuit de begane grond. Het gebouw uit 1978 was niet geïsoleerd en de technische installaties waren verouderd. Ook was het te groot geworden voor de huidige manier van werken bij de politie; functies liepen elkaar heen. Hoog tijd voor een grootscheepse renovatie, waarbij het bereiken van energielabel A slechts als minimum gold.

Al spelend met wijkgenoten gedurende een periode van zes weken aan de slag met de verduurzaming van en energiebesparing in je eigen woning. Dat is de essentie van de Energie Bespaar Game, waarvan een eerste ‘editie’ in februari startte in de gemeente Renkum. De Energie Bespaar Game is een serious game ontwikkeld door The 2B Collective, Slim Renoveren en Gebouwinzicht, ondersteund met een subsidie vanuit de Energiebespaarcoalitie van het ministerie van Binnenlandse Zaken.

‘Wist u dat u een pot pindakaas per week bespaart als u een energiezuinige wasmachine gebruikt?’ Met deze boodschap kreeg de Limburgse gemeente Bergen het voor elkaar dat ruim tweehonderd oude wasmachines, koelkasten en vriezers zijn vervangen door energiezuinige exemplaren. De actie was gericht op inwoners met een lager inkomen en maakte deel uit van het programma VerduurSAMEN2030, waarmee de gemeente vormgeeft aan de ambitie om in 2030 energieonafhankelijk te zijn.

Hoe bespaar je thuis op een makkelijke én leuke manier energie? Ruim 13.000 kinderen van basisschoolleeftijd kunnen je dat vertellen. Zij deden de afgelopen jaren mee met het educatieve programma Junior Energiecoach, waarbij ze op een speelse manier leren hoe je energie kunt besparen. Arjan Lucius, grondlegger van het programma, vertelt erover.

Het programma Verduurzaming gebouwde omgeving is hier te downloaden.

Bekijk hier het programma Verduurzaming gebouwde omgeving in een infographic.

Download hier de kamerbrief over het programma Verduurzaming gebouwde omgeving.

Bekijk hier de voortgangsrapportage Programma Verduurzaming gebouwde omgeving in een infographic.

Bekijk in deze infographic de extra klimaatregelen voor de gebouwde omgeving.