Aanpak woondiscriminatie

Vanaf 2021 is het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties gestart met het uitvoeren van een jaarlijkse landelijke monitor discriminatie bij woningverhuur. Deze monitor brengt de mate van woondiscriminatie in Nederland in beeld. De monitor onderzoekt onder andere of etnische achtergrond, seksuele gerichtheid en gender de kans om uitgenodigd te worden voor een bezichtiging van een huurwoning beïnvloedt. Daarnaast wordt de bereidheid van verhuurbemiddelaars onderzocht om mee te werken aan discriminerende verzoeken van verhuurders.

In het kader van de tweede actielijn is begin 2022 extra voorlichting digitaal beschikbaar gemaakt op de website van de Rijksoverheid over de plichten van verhuurders en verhuurbemiddelaars en de rechten van woningzoekenden en huurders.

Daarnaast is de campagne ‘Wijs discriminatie de deur’ vanaf november 2022 van start gegaan. Het voorlichtings- en bewustwordingsmateriaal is door gemeenten, brancheverenigingen en antidiscriminatievoorzieningen (Adv’s) fysiek en digitaal verspreid. Sinds de inwerkingtreding van de Wet goed verhuurderschap op 1 juli 2023 is er een praatplaat (visual) en voorlichtingsfilmpje over de nieuwe (antidiscriminatie)regels digitaal beschikbaar.

Daarnaast is er ook informatie te vinden over welke nieuwe regels voor verhuurders en verhuurbemiddelaars gelden en wat de regels tegen discriminatie op de woningmarkt zijn.

Vanuit gemeenten kwam het verzoek voor aanvullend instrumentarium om op te kunnen treden tegen woondiscriminatie. Daarom is regelgeving geïntroduceerd in de Wet goed verhuurderschap die per 1 juli 2023 in werking is getreden. Hiermee is een landelijke basisnorm voor goed verhuurderschap vastgelegd in de vorm van algemene regels die gelden voor alle verhuurders en verhuurbemiddelaars. De regels gaan onder andere over het tegengaan van discriminatie. Zo moeten verhuurders en verhuurbemiddelaars:

• een helder en transparant selectieproceshanteren;
• daarbij gebruikmaken van objectieve en niet-discriminerende selectiecriteria;
• de keuze voor een huurder motiveren en mededelen aan de afgewezen kandidaat-huurders;
• beschikken over een werkwijze gericht op het voorkomen van discriminatie. Deze werkwijze moet schriftelijk vastgelegd worden en openbaar gemaakt worden.

Indien private verhuurders en verhuurbemiddelaars zich niet houden aan deze vereisten kunnen gemeenten daarop bestuursrechtelijk handhaven. De aanvullende mogelijkheden voor gemeenten om discriminatie te kunnen aanpakken zijn een belangrijke aanvulling op bestaande mogelijkheden van het College voor de Rechten van de Mens en de strafrechtketen. In het geval van woningcorporaties is het toezicht en handhaving van de algemene regels van de Wet goed verhuurderschap belegd bij de Autoriteit Woningcorporaties.

De vierde actielijn is het versterken van de lokale en branchegerichte aanpak. Woondiscriminatie is een probleem wat samen en via verschillende lagen opgelost moet worden. Daarom wordt er samengewerkt met verschillende partijen, zoals met gemeenten, brancheverenigingen en antidiscriminatievoorzieningen (ADV’s). Samen met gemeenten en brancheverenigingen is de campagne “Wijs discriminatie de deur” uitgerold. Gemeenten en brancheverenigingen zetten zich tegelijkertijd met eigen acties in om woondiscriminatie tegen te gaan. Het contact met gemeenten en brancheverenigingen wordt goed onderhouden om hen te ondersteunen en kennis met elkaar uit te wisselen.

In samenwerking met twee ADV’s is in 2023 gestart met een pilot gericht op verhuurbemiddelaars. Via deze pilot wordt onder andere onderzocht of het mogelijk is om op regionaal niveau opvolging te geven aan de jaarlijkse landelijke monitor. Daarnaast wordt gekeken naar de mogelijkheden voor ADV’s om een meer preventieve rol te kunnen spelen bij het tegengaan van discriminatie. De twee ADV’s gaan tijdens de pilot in gesprek met verhuurbemiddelaars over hun rol in het voorkomen van woondiscriminatie.

Bij de pilot worden verschillende partijen uit het veld betrokken bij de invulling en de uitvoering betrokken.