“Volkshuisvestingsprogramma is erkenning voor samenwerking tussen wonen en zorg”
In het wetsvoorstel Versterking regie volkshuisvesting is een aantal doelen van het landelijke programma Een thuis voor iedereen verwerkt. Zo regelt de wet dat de (regionale) woonzorgvisie onderdeel wordt van het gemeentelijke volkshuisvestingsprogramma. Ook komt er een huisvestingsverordening met daarin een urgentieregeling voor de meest kwetsbare groepen mensen. Het fysieke (wonen) en sociale (zorg) beleidsdomein gaan daarmee hand in hand in het wetsvoorstel. En terecht, stelt Froukje de Jonge, wethouder in Almere en pleitbezorger van de koppeling wonen en zorg namens het G40-stedennetwerk. “Omdat dit in de levens van onze inwoners ook zo is. Het leven houdt zich immers niet aan een beleidsordening van de overheid.”
Elkaars taal spreken
“Als er geen passende zorg is voor de inwoner, gaat het met het wonen niet goed. Maar als iemand geen woning heeft, neemt de zorgvraag ook steeds meer toe.” De Jonge heeft de afgelopen jaren gezien dat de woningcorporatie steeds meer te maken kreeg met huurders met een zorgvraag, bijvoorbeeld door de uitstroom uit zorginstellingen. Het zorgde ervoor dat de corporatie en de zorginstelling veel meer moesten samen werken. Maar dat is best lastig als je elkaars taal niet spreekt en elkaars expertise niet kent.
Samenwerking verbeteren
“In Almere heb ik mij ingezet om de samenwerking tussen de partijen op gebied van wonen en zorg te verbeteren en uit te breiden. Dit betekende dat we op bestuurlijk niveau de tijd hebben genomen om onze organisaties en opgaven aan elkaar te presenteren. Dit zorgde voor meer begrip, inzicht in elkaars werk en het begin van een verbeterde samenwerking. Uiteindelijk leverde dat een aantal afspraken op die heel bruikbaar zijn. Bijvoorbeeld over een warme overdracht, het passend toewijzen van woningen en het leveren van gegarandeerde zorg of hulp. Maar ook praktische afspraken over wie het huurcontract afsluit en wie de eventuele schade aan de woning betaalt. De corporaties en de zorginstellingen verdienen de credits voor de mooie stappen die gezet zijn om de samenwerking te verbeteren. Ze waren elkaars probleem, maar bleken ook elkaars oplossing”, aldus De Jonge.
Van beschermd wonen naar een beschermd thuis
Het rapport ‘Van beschermd wonen naar een beschermd thuis’ van de commissie Dannenberg uit 2015 droeg bij aan het maatschappelijke debat dat mensen uit een zorginstelling zoveel mogelijk – met de juiste zorg – in de wijken moesten gaan wonen. “Ik ben zelf best kritisch geweest op dit rapport. Want dan moet die woning er wel zijn, met de juiste zorg, anders gaat het niet werken om mensen goed te laten wonen in de wijk. Daarom heb ik mij altijd ingezet voor de koppeling van wonen en zorg, en het maken van een (regionale) woonzorgvisie. Dat de woonzorgvisie opgaat in het volkshuisvestelijkprogramma is een erkenning voor de samenwerking tussen fysiek en sociaal.”
Woonzorgvisie
De woonzorgvisies zijn een opmaat voor het volkshuisvestingsprogramma, dat onder de nieuwe regiewet een must is voor alle gemeenten. Het G40-stedennetwerk, het netwerk van de 41 middelgrote steden in Nederland, draagt het programma Een thuis voor iedereen een warm hart toe. Veel G40-steden hebben de afgelopen jaren – bijvoorbeeld via het landelijke koplopersprogramma – voorzichtig geoefend met het maken van woonzorgvisies en het voeren van het goede gesprek over de huisvesting van aandachtsgroepen. Platform 31 maakte een aantal publicaties hierover.
Naar elkaar omkijken
De Jonge: “Met programma’s en verordeningen kunnen we veel regelen, maar uiteindelijk blijft die goede buur van onschatbare waarde bij wonen en zorg. Als buren een beetje naar elkaar omkijken en vragen hoe het gaat, dan voelen mensen zich ook gezien. Daar wordt de wereld een stukje beter van.”