Hostcity te Stadsrand Zuid in Apeldoorn
Interview uit het Realistieboek Tijdelijke Huisvesting met Antje van Laar, projectmanager bij gemeente Apeldoorn, en Bert Post, vertegenwoordiger van verschillende Apeldoornse woningcorporaties.
De woningnood in Apeldoorn is hoog. Gemeente Apeldoorn is daarom voornemens om, naast de bestaande inbreidings-plannen in de gemeente, Stadsrand Zuid te ontwikkelen - een gebied ten zuiden van de A1. Hier worden 2.000 tot 3.000 woningen gerealiseerd met bijhorende voorzieningen. Antje van Laar (projectmanager bij de gemeente Apeldoorn) kreeg ruim een jaar geleden de opdracht om te onderzoeken of het haalbaar zou zijn om, vooruitlopend op de grotere gebiedsontwikkeling, te starten met circa 500 woningen.
Tegelijkertijd meldde het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) zich via de provincie Gelderland bij de gemeente Apeldoorn. Zij vroeg of Apeldoorn bereid zou zijn ruimte te bieden voor verplaatsbare woningen van elders in het land: de fysieke herplaatsingsgarantie. Met de fysieke herplaatsingsgarantie zijn er verschillende Hostcity (ook wel Flexcity) locaties verspreid over Nederland, waarin gemeenten ruimtes beschikbaar houden voor verplaatsbare woningen die geen vervolglocatie hebben. Dit kan bijvoorbeeld zijn doordat andere initiatiefnemers woningen reeds geplaatst hebben, maar de omgevingsvergunning niet onherroepelijk wordt. Of omdat er na de eerste exploitatietermijn geen vervolglocatie beschikbaar is.
Bert Post, vertegenwoordiger vanuit de verschillende Apeldoornse woningcorporaties De Woonmensen, De Goede Woning, Ons Huis en Veluwewonen, werkt nauw samen met Antje. Beiden zijn zeer positief over de stap die nu gezet is, welke heeft geleid tot een samenwerkingsovereenkomst tussen de gemeente, corporaties en het Rijk. Dit heeft ervoor gezorgd dat het Rijk € 9,6 miljoen ter beschikking stelde voor de versnelde realisatie van 300 (modulaire) woningen en de ruimte reservering van 200 verplaatsbare woningen in Beekbergsebroek te Stadsrand Zuid. De plekken voor 300 woningen worden gebruikt voor reguliere woningbouw, de 200 garantieplekken worden ingezet voor het plaatsen van verplaatsbare woningen uit andere gemeenten.
Hierbij is de gemeente verantwoordelijk voor de grondexploitatie en het bouwrijp maken van de gronden. De gemeente Apeldoorn stelt de grond ten behoeve van de garantieplekken ‘om niet’ beschikbaar. In het begin waren er vragen over de samenwerking tussen de verzendende woningcorporatie, die eigenaar blijft van de woningen, en de ontvangende woningcorporaties, die de woningen beheren en exploiteren. Met een standaard Service Level Agreement worden hier afspraken over gemaakt, waarbij het uitgangspunt is dat de beheer en exploitatie voor de ontvangende woningcorporatie kostendekkend is en de verzendende corporatie eigenaar blijft.
Antje en Bert zagen verschillende voordelen in het Hostcity concept. Allereerst draagt het concept bij aan de versnelling van de gehele gebiedsontwikkeling binnen Stadsrand Zuid. Daarnaast levert Apeldoorn met dit concept een mooie bijdrage aan de ontlasting van de woningdruk en krijgen ze een grote financiële injectie. De collegialiteit ten opzichte van andere woningcorporaties binnen Nederland speelde een belangrijke rol voor de Apeldoornse corporaties bij de beslissing om aan het project deel te nemen naast de deelname in de reguliere ontwikkeling.
Beiden benadrukken dat het actief meenemen en informeren van omwonenden cruciaal is bij de (verdere) ontwikkeling van Hostcity. Er zijn meerdere informatiebijeenkomsten georganiseerd waarbij de betrokken wethouder aanwezig was, evenals de mogelijkheid tot inspraak en het stellen van vragen. Hun tip is dan ook: betrek en informeer omwonenden op tijd, ook als er nog veel onduidelijk is. Zo krijg je in ieder geval inzicht in wat er onder de omwonenden speelt.
Daarnaast helpt het ook dat de woningen van goede kwaliteit zijn. De verplaatsbare woningen die op de garantiekavels in Apeldoorn kunnen worden geplaatst, moeten voldoen aan de eisen van het permanente bouwbesluit. Deze woningen zijn circulair, duurzaam en kunnen naar verwachting minimaal vijftig jaar mee. Het feit dat de woningen makkelijk verplaatsbaar zijn mag de kwaliteit van deze woningen niet negatief beïnvloeden, aldus Antje en Bert.
Hostcity in Apeldoorn is geen standaardproject; het is een innovatieve bijdrage aan de urgente behoefte aan huisvesting en een toonbeeld van flexibiliteit en samenwerking. Het concept is één van de oplossingen voor de huidige woningnood, met een potentiële impact die verder reikt dan de stadsgrenzen. De succesvolle realisatie van de 300 woningen en de ruimtereservering voor de 200 verplaatsbare woningen zal in ieder geval een verlichting bieden voor de woningzoekenden in Apeldoorn. Daarnaast maakt het concept mogelijk dat woningbouwprojecten met verplaatsbare woningen elders in het land kunnen versnellen. Daarbij kan Hostcity, in combinatie met de financiële steun die voortvloeit uit de ondertekende samenwerkingsovereenkomst, een positieve impuls geven aan de ontwikkeling van Stadsrand Zuid.