Gemeente Schouwen-Duiveland en energiedisplays: een bewonersgerichte aanpak

Praktijkverhaal | 06-07-2023

Coachgesprek met energiedisplay 

In de bestaande aanpak kunnen mensen een aanvraag doen voor energiecoaching. Dan komt er een energiecoach langs die een energiedisplay installeert. Dat is een losstaande monitor waarop live energieverbruiksgegevens worden weergegeven, op een begrijpelijke manier. De energiecoach gaat vervolgens met de bewoner in op de gegevens die de monitor laat zien: wat is het huidige verbruik en hoe kan er verder bespaard kan worden? Aan het eind van het gesprek kan de bewoner vervolgens kiezen uit een aantal bespaarmaatregelen ter waarde van 250 euro. Deze maatregelen worden vervolgens geïnstalleerd door een energie(fix)team. Na afloop van het gesprek mogen de bewoners de display houden om de energiebesparing te kunnen meten, en om grip te krijgen op hun energieverbruik.

Evelein Mesman, Groen & Energiecoach bij Zeeuwland vertelt waarom de energiedisplay effectief én toegankelijk is. ‘“De energiedisplay wordt ingezet als extra cadeau waar bewoners erg blij mee zijn, omdat het hen inzicht in hun energieverbruik geeft. Ook voor bewoners die de Nederlandse taal niet beheersen of de energierekening niet begrijpen, geeft het inzicht in hun verbruik, omdat het zo visueel is ingesteld dat de bewoner snapt of dit hoog of laag is.” 

Stel bewoners in staat zelf te kiezen

 “Het is belangrijk om bewoners de gelegenheid te geven zelf te kiezen welke maatregelen zij willen, alleen dan neem je ze mee en kunnen ze zelf er ook echt achter staan. Daarbij is het ook van belang is dat de maatregelen daadwerkelijk worden aangebracht, zodat de bewoner daarin ontzorgd is”, aldus wethouder Ankie Smit. Bij de aanpak staat niet alleen ontzorgen, maar ook autonomie van de bewoners centraal. “Zo brengt het energieteam radiatorfolie en tochtstrips aan, maar wordt de keuze gegeven of die via magneten worden opgehangen of vastgeplakt worden aan de muur. Zo geef je een besparingsadvies mee met een gevoel van autonomie en keuzevrijheid”, vertelt Marjan Brandes, manager bij Zeeuwind.

Volgens wethouder Smit is het belangrijk dat keuzevrijheid niet alleen geldt voor maatregelen, maar ook voor het gewenste energieverbruik. ‘’Het is van belang dat het gewenste energieverbruik niet wordt opgelegd, maar dat bewoners dit zelf bepalen. Ik kan me voorstellen dat een display daarin helpt om de keuze bij de mensen zelf te laten. Zo kunnen zij zelf hun gewenste verbruik bepalen.’’

Succesvolle samenwerking

De samenwerking tussen gemeente Schouwen-Duiveland, woningcorporatie Zeeuwland en energiecoörporatie Zeeuwind levert succes op. Zo zijn de partijen al langs 600 huishoudens gegaan met hulpmiddelen, waarbij er 450 geschikt waren voor een energiedisplay. Een goede rolverdeling helpt daarbij: de woningcorporatie zorgt voor het contact met de huurders, de gemeente leidt de  energiecoaches op, en de energiecoöperatie vult de capaciteit aan met eigen energiecoaches. De gemeente bekostigt de maatregelen, waaronder een deel voor de energiecoaching. De overige coaching-uren vergoedt Zeeuwind zelf.

Geen inkomenscheck

Evelein Mesman vertelt dat een inkomenscheck geen deel uitmaakt van de gezamenlijke aanpak. ‘’Er kan bij mensen een hoop schaamte over zijn. In plaats daarvan krijgt iedereen met een slecht energielabel de gelegenheid om zich in te schrijven voor een bezoek van een energiecoach. Het is mooi dat we ons hier met drie organisaties gezamenlijk voor in kunnen zetten.” Wethouder Smit vult aan: “Wat veel mensen niet door hebben is dat je ook krap bij kas kan zitten als je woningeigenaar bent. In Schouwen-Duiveland is 81% van de inwoners eigenaar van een woning, maar er zijn er veel die er niet warmpjes bij zitten.''

Bredere baten van de energietransitie

Zeeuwind is blij om met deze aanpak meer financieel kwetsbare mensen kunnen helpen met energiebesparing. Mesman: “Door te helpen met de aanpak van energiearmoede zijn we als energiecoöperatie eindelijk in staat ook deze mensen mee te laten delen in de baten van de energietransitie. Bij deze doelgroep ontbreekt namelijk vaak het geld om hiervan te profiteren.’’ Communicatie speelt daarin volgens haar een grote rol. ‘’Ik denk dat een deel van het succes dat we ervaren, te danken is aan de manier waarop we de mensen bereiken. Zo dragen flyeren, slim gebruik van social media, en het organiseren van energiemarkten allemaal bij aan een brede aanpak om de regio actief te krijgen.’’