Webinarreeks 'Zo doen we dat!': Sunny Selwerd te Groningen
Een vitale wijk ontstaat in een samenspel van gemeente, woon-, zorg- en sociaalwerkorganisaties én bewoners. Hoe maak je een woonwijk sterk en leefbaar? Vandaag vond het derde van vier webinars plaats in het kader van de Actieagenda Wonen: dit keer vanuit de wijk Selwerd in Groningen, georganiseerd door Sociaal Werk Nederland, de VNG en partners in de gemeente Groningen. Over koppelkansen, gesloten gordijnen en een lange adem.
Sunny Selwerd
In Selwerd werken wijkbewoners, gemeente en diverse organisaties intensief samen aan een sterke en leefbare wijk en een positieve toekomst voor de zesduizend inwoners, onder de naam Sunny Selwerd. Bekijk voor een impressie ook deze video van Kijk in de Wijk. Vanuit wijkrestaurant De Duindoorn presenteerde Albert-Jan Kruiter vanmiddag het webinar over de vernieuwing van de wijk aan de hand van vragen als: wat betekent ‘prettig wonen’ voor de bewoners? Wat dragen zij zelf bij aan het leefbaarder en gezonder maken van Selwerd? En hoe bouw je samen aan wijkinitiatieven?
Bewoner als uitgangspunt
In Sunny Selwerd staat de bewoner zelf centraal. Denk niet vanuit hokjes, zei ook wethouder wijkvernieuwing Roeland van der Schaaf, maar neem de bewoner als uitgangspunt: “Dan kom je vanzelf van alles tegen.” Het Wijkbedrijf Selwerd - van en voor bewoners – speelt een sleutelrol: zij nemen de lead met de gemeente, woningcorporatie, ondernemers en partners op het gebied van wonen, welzijn en zorg om samen te zorgen dat het weer fijn wonen is in de wijk. Namens het Wijkbedrijf vertelde Haaije Koenders hoe zij bijdragen aan de realisatie van plannen voor de wijk, én kansen scheppen voor wijkbewoners om zelf initiatieven te nemen en zich te ontwikkelen.
Vertrouwen en mandaat
Professionals kunnen hier natuurlijk bij helpen. Buurtregisseur Daan Kingma legde uit hoe hij zich inzet voor de participatie van bewoners, waarbij hij benadrukte dat dit niet vanzelf gaat. Zo werd er een barbecue georganiseerd waarbij iedereen enthousiast leek te zijn… “maar uiteindelijk stonden we met drie mensen, alle gordijnen bleven dicht.” Volgens Kingma zijn mensen geen “producten met een streepjescode”, ze doen niet zomaar leuk en gezellig mee, het vraagt een lange adem. Mede daarom pleit hij ervoor dat professionals in de wijk het vertrouwen krijgen, mandaat en ook budget, zodat zij de vrijheid hebben om aan te voelen wat er nodig is. Jolanda Ingeneeger van WIJ Groningen sloot hierop aan: “We zijn met ons wijkteam continu op straat, we kennen de inwoners en bieden maatwerk. Dit betekent de tijd nemen om mensen te leren kennen en goed te kunnen aansluiten op waar de ondersteuningsvraag ligt.” Dit kan ook helpen voorkomen dat meer specialistische zorg nodig is: “We weten steeds beter te matchen. En een zorgpartij is niet altijd de beste match.”
Lange adem
Wethouder Van der Schaaf onderkende het belang van een lange adem. Hij schetste dat al in 2013 is begonnen met de wijkvernieuwing in Selwerd en dat zij nog wel tot 2028 bezig verwachten te zijn. Politiek draagvlak is hierbij onmisbaar: “Het toekomstverhaal van Selwerd komt van de bewoners, als politiek ondersteunen we dat en we dragen het uit. Je kunt op veel vlakken ondersteuning bieden, in de fysieke en sociale infrastructuur. Maar het begint bij tijd en vertrouwen geven.” Bewoners moeten erop kunnen rekenen dat niet bij de eerstvolgende verkiezingen de stekker eruit gaat: “De wijkvernieuwing gaat door. Dat geeft vertrouwen en draagt bij aan saamhorigheid.”
Energietransitie als kans
Bijzonder in Selwerd is de rol die de klimaat- en energietransitie speelt en de kansen die dit biedt om maatschappelijke opgaven te combineren en versnellen – ‘koppelkansen’, zoals directeur Dick Takkebos van WarmteStad ze noemde. Hij vertelde over de aanleg van het warmtenet in Selwerd, waarbij de fysieke ruimte flink overhoop wordt gehaald om te zorgen voor duurzame en betaalbare energie. Leg niet zomaar de stenen terug, maar benut dit moment om bewoners te betrekken en de wijk bijvoorbeeld te vergroenen, meer speelruimte voor kinderen te creëren en de wijk ‘klimaatadaptief’ in te richten – beter bestand tegen wateroverlast en hittestress.
Diepere laag van opbouwwerk
Lex Staal, directeur-bestuurder van Sociaal Werk Nederland, sloeg hierbij de brug naar het opbouwwerk. De energietransitie doet iets met een gemeenschap, de mensen worden met hetzelfde geconfronteerd, het is een kans om weer met elkaar in gesprek te komen. Staal noemde een voorbeeld uit Utrecht, waar mensen slapeloze nachten hadden over hoe zij zonder gas hun vertrouwde maaltje konden koken. Opbouwwerkers haalden deze zorgen boven water en organiseerden een kookclubje elektrisch koken. De klimaat- en energietransitie draait om techniek en om draagvlak, maar het is volgens Staal ook een opbouwvraagstuk: “Die diepere laag moeten we echt benutten om kracht in de wijken terug te brengen.”