Labour Hotel Waalwijk: de toekomst voor opvang van arbeidsmigranten?
Wil Nederland zijn huidige welvaart kunnen vasthouden, dan moet Nederland er ook voor zorgen dat het voor arbeidsmigranten (circa 400.000) aantrekkelijk is om hier te wonen en werken. Onlangs kondigde het kabinet nog een integrale aanpak aan dit te bewerkstelligen. Maar hoe werkt dit in de praktijk? In dit drieluik laten we zien hoe in gemeente Waalwijk wordt omgegaan met de huisvesting van arbeidsmigranten. In dit eerste deel vertelt wethouder Ronald Bakker over zijn ervaringen.
Bijna een jaar geleden opende in Waalwijk het Labour Hotel officieel haar deuren. Grootschalige opvang op een industrieterrein voor 400 arbeidsmigranten die hier kort verblijven. Volgens Ronald Bakker, wethouder Economie, werk en mobiliteit is dit dé oplossing voor problemen met de huisvesting van de toenemende stroom arbeidsmigranten naar Nederland. “Vluchtelingen, arbeidsmigranten, telefoonmasten en windmolens, we willen het wel, maar not in my backyard”, zo stelt de wethouder vast. Maar in Waalwijk, daar lukt het wel.
Er is een tekort aan huisvesting voor arbeidsmigranten. Dat tekort groeit en de weerstand in wijken wordt steeds groter. BZK vindt het belangrijk dat er aandacht is voor deze groep spoedzoekers op de woningmarkt en stimuleert initiatieven zoals in Waalwijk. Kennisdelen en voorlichting is belangrijk voor draagvlak. Dat vindt ook wethouder Bakker. Nu andere gemeenten zien dat het in Waalwijk werkt, willen ze het zelf ook. Hoe verklaart hij het succes? “Door het goede verhaal te vertellen, een beetje geluk en lef, timing en tegelijkertijd een strengere aanpak van de overlast van arbeidsmigranten in de woonwijken.” Het grootste vooroordeel is volgens hem dat grootschalige opvang van arbeidsmigranten veel weerstand oproept. Daarom durft niemand eraan te beginnen. “Met de bestaande wet- en regelgeving kan veel meer dan men denkt. Maak als lokale overheid gebruik van die bevoegdheid”, zo roept Bakker op.
Opvang vluchtelingen en arbeidsmigranten
Het idee van het Labour Hotel ontstond door de opdracht vanuit de provincie voor de opvang van 400 Syrische vluchtelingen in 2015, vertelt Bakker. Dat verklaart volgens hem ook de geringe weerstand in Waalwijk. “We ontwikkelden het plan voor een campus op een industrieterrein. Het eerste jaar zouden we vluchtelingen opvangen en daarna voor negen jaar arbeidsmigranten. Het kostte de gemeente ook niets. We hoefden alleen maar de vergunning te verstrekken. Met deze combi-deal ging de gemeenteraad akkoord. Maar ja, toen kwamen de vluchtelingen niet. We hadden inmiddels zoveel onomkeerbare stappen gezet en goede ervaringen dat we toch verder gingen, maar dan voor de opvang van arbeidsmigranten.” En als het alleen om arbeidsmigranten zou zijn gegaan? Bakker: "Dan denk ik eerlijk gezegd dat er meer weerstand was geweest. Men heeft in het algemeen toch meer sympathie voor vluchtelingen dan voor arbeidsmigranten.”
Zerotolerancebeleid
Waalwijk maakt volgens Bakker in haar huisvestingsbeleid voor arbeidsmigranten een duidelijk onderscheid in opvang voor kort- en langdurig verblijf. De arbeidsmigranten in het Labour Hotel hebben over het algemeen niet de intentie zich hier permanent te vestigen. Bakker: “Waarom zouden we dan de nadruk blijven leggen op integratie? En in het buitenland kun je op ieder industrieterrein wel een hotel vinden. Waarom doen we dat niet hier? Het is comfortabel, in de buurt van het bedrijf en ook goed voor het vestigingsklimaat van bedrijven en de lokale economie. Kortom, een win-winsituatie voor iedereen.” Tegelijkertijd met de ontwikkeling van campussen voor short-stayers, intensiveren we de handhaving in woonwijken, zo legt de wethouder uit. Met als langetermijndoel, dat er alleen nog arbeidsmigranten in woonwijken worden gehuisvest die zich langer of permanent in Waalwijk willen vestigen. “De misstanden met huisvesting van de paar honderd arbeidsmigranten die nog in de wijken wonen, worden aangepakt. Daarom is de handhaving opgeschaald en is er meer controle op panden.”
Groot probleem zonder arbeidsmigranten
Het grootste deel van de arbeidsmigranten in deze regio werkt in de zakelijke dienstverlening, logistiek en industrie. Veel handmatige beroepen dus. Is het niet beter als werkloze Nederlanders deze banen vervullen? Een punt dat regelmatig terugkomt in discussie over arbeidsmigranten. Daarover is de wethouder heel duidelijk. “Er is hier geen bedrijf te vinden met meer dan twintig werknemers waar geen arbeidsmigranten werken. Het zou echt een groot probleem zijn als we die arbeidsmigranten niet hadden. We hebben niet genoeg Nederlanders die dat willen of kunnen doen.” Dat arbeidsmigranten minder verdienen klopt volgens hem niet. “Dat is grote onzin. Iedereen die in Nederland werkt, verdient in ieder geval het minimumloon, vaak zelfs nog meer.” Moet het minimumloon dan niet gewoon omhoog? “Dan prijs je jezelf weer uit de markt”, zegt Bakker. “Nederland zou er raar uit zien als al die arbeidsmigranten morgen stante pede zouden besluiten naar hun land terug te keren. Veel mensen denken er anders over, maar dat is gewoon de realiteit.”
Dit verhaal is het eerste deel van een drieluik over de huisvesting van arbeidsmigranten in Waalwijk. In het tweede verhaal lopen wij het Labour Hotel binnen. Het slot van het drieluik richt zich op het Arbeidsmigranten LAB en de deelnemers samen kunnen werken aan goede huisvesting en participatie van arbeidsmigranten. Heb je vragen of loop je zelf tegen dilemma’s aan? Deel ze via flexwonen@minbzk.nl.