Wijziging Woningwet: meer ruimte voor (lokaal) maatwerk
De herziene Woningwet uit 2015 is geëvalueerd. Naar aanleiding van de uitkomsten van de evaluatie is er een wetsvoorstel tot wijziging van de Woningwet ingediend bij de Tweede Kamer.
Uit de evaluatie van de herziene Woningwet blijkt dat de wet zijn hoofddoelen bereikt en dat grote stelselwijzigingen niet nodig zijn, maar dat de werking van de wet voor verbetering vatbaar is. In haar kamerbrief geeft minister Ollongren aan dat het wetvoorstel zich richt op het verbeteren van de werking van de wet en het vergroten van de toekomstbestendigheid. “Juist voor mensen met een laag inkomen die bij een corporatie huren is het niet altijd vanzelfsprekend om geschikte huisvesting te vinden op de woningmarkt. Om ervoor te zorgen dat woningcorporaties deze mensen zo goed mogelijk kunnen blijven huisvesten, is passende en toekomstbestendige regelgeving noodzakelijk.”
De doelen van de wet blijven hetzelfde. Daarbinnen krijgen corporaties meer ruimte voor lokaal maatwerk. Met huurders en gemeenten kunnen ze prestatieafspraken maken die toegespitst zijn op de plaatselijke behoeftes en benodigdheden. Ook aan de kant van de toezichthouder Autoriteit woningcorporaties wordt meer wettelijke ruimte gecreëerd om het toezicht aan te laten sluiten op de lokale situatie en om risicogericht toezicht in te voeren. Hiervoor wordt detailregelgeving geschrapt en wordt de wet op basis van principes ingericht.
Meer vrijheid in het proces
In de wetswijziging wordt de slagkracht van corporaties vergroot door het maximale bedrag voor leefbaarheidsuitgaven per woning te schrappen. Daarnaast mogen leefbaarheidsactiviteiten nu ook plaatvinden als daarover geen prestatieafspraken zijn gemaakt. Bij het maken van prestatieafspraken krijgen corporaties, gemeenten en huurders meer vrijheid om het proces in te richten op een wijze die het best bij de lokale context past. Daarbij kunnen andere partijen betrokken worden, waaronder onderwijsinstellingen en zorgaanbieders.
Het wordt verder mogelijk om onder voorwaarden te experimenteren op het niveau van de wet, met als doel om proefondervindelijk tot betere regelgeving te komen. Hierdoor kan beter ingespeeld worden op toekomstige ontwikkelingen die nu nog niet voorzien worden. Verder komt er meer ruimte voor verduurzaming. Corporaties krijgen dezelfde mogelijkheden voor de verduurzaming van hun bezit als andere vastgoedeigenaren. Ook mogen ze bij gespikkeld bezit, waarbij particuliere woningen en corporatiewoningen gemixt zijn, de overheadkosten dragen van verduurzamingsprojecten waarin ook particuliere eigenaren deelnemen. Dit kan particuliere eigenaren over de streep trekken om te investeren en zo meer verduurzaming realiseren.
Lokale context weegt mee
Omdat het wetsvoorstel meer ruimte biedt, is de Autoriteit woningcorporaties (Aw) gestart met het formuleren van beleidsregels. Hierbij wordt verhelderd hoe de Aw gebruik zal maken van haar bevoegdheden en hoe het risicogericht toezicht wordt vormgegeven. Binnen de kaders van de vernieuwde Woningwet kan worden afgeweken van de nieuwe beleidsregels als de praktijksituatie daarom vraagt. Zo kan de Aw de lokale context meewegen in haar beoordeling bij toezicht en vergunningsverlening. De Aw is momenteel in gesprek met onder meer Aedes, VNG en de Woonbond over vernieuwde beleidsregels. Het streven is dat de beleidsregels kenbaar zijn voordat de nieuwe wet in werking treedt.
Informatievoorziening
In de kamerbrief besteedt minister Ollongren ook aandacht aan een recentelijk gestart informatietraject met diverse woonpartijen. De focus ligt hierbij op het stimuleren van lokale samenwerkingen, het gebruiken van de ruimte die de Woningwet biedt en het maken van prestatieafspraken op het gebied van wonen en zorg en leefbaarheid. Zo wordt een kennisbank ontwikkeld om alle aspecten uit de Woningwet goed vindbaar te maken. Daarnaast gaat het ministerie de samenwerking aan met de Woonbond en Platform31 voor de ondersteuning en versterking van huurdersorganisaties. Tenslotte worden in toekomst goede praktijkvoorbeelden uitgelicht op woningmarktbeleid.nl en hopen de betrokken woonpartijen in 2021 een congres over lokale samenwerking te organiseren.