Smallingerland zet in op vroegsignalering

Hoe vind en help je de burgers met energiearmoede? De gemeente Smallingerland (55.000 inwoners, 25.000 woningen, waarvan 8.000 corporatiewoningen) hanteert een dubbele aanpak: vroegsignalering én concrete oplossingen. 

Eerste pilot in 2019

Beleidsmedewerker programma Duurzaamheid Tine Postma: ‘In de winter van 2019-2020 startte de pilot ‘EnergieCoach Smallingerland’. Bij burgers met een smalle beurs (2.798 gezinnen ervaren armoede) geven coaches informatie over besparende producten en stimuleren ze energiezuinig gedrag. De energiecoaches zijn vrijwilligers, maar worden bijgestaan door een maatschappelijk werker. Ze zorgen ook voor vroegsignalering van knelpunten bij burgers met armoede.’ 

De pilot is intussen staand beleid. Sinds 2020 richten de energiecoaches zich ook op burgers met koopwoningen, die maar net rond kunnen komen.

Energiecoaches signaleren ook

Armoede is complex en heeft niet alleen met energie te maken. Daarom is samenwerking niet beperkt gebleven tussen beleidsmedewerkers energietransitie en armoede. Beleidsmedewerkers werken ook samen met woningbouwcorporaties, de bibliotheek en PING: een gemeentelijk loket waar burgers met financiële problemen terecht kunnen. Beleidsadviseur Sociaal Domein Margreet Zeefuik: ‘Het team heeft meldpunten ingesteld waar betalingsachterstanden en energiearmoede gemeld kan worden.’ Energiecoaches kunnen burgers bijvoorbeeld een energiebesparend advies aanbieden. Ook kunnen zij in geval van acute nood als gevolg van hogere energielasten, financiële hulp bieden bij de aanschaffingen die echt niet kunnen wachten.

Privacy is een aandachtspunt

Om te ontdekken waar de meeste energiearmoede heerst, heeft de gemeente bovendien contact met energiemaatschappijen, woningbouwcorporaties en zorgverleners die signalen af kunnen geven. Het is soms schipperen tussen de wens van gemeenten te willen helpen en oog houden voor de privacy van burgers. Maar ze benadert sinds kort niettemin ook werkgevers die zich meer willen richten op sociaal ondernemen. Zeefuik: ‘Werkgevers zouden meer met hun medewerkers in gesprek kunnen gaan over eventuele schulden. Werkende armen hebben we nog niet goed in beeld.’

Gebruik het bestaande

Goed gebruik maken van bestaande voorzieningen maakt je nog effectiever. Postma: ‘Wij doen veel samen met de bibliotheek, waar de energiecoaches zitten en waar je bijvoorbeeld ook een warmtebeeldcamera kunt lenen om zelf te meten waar de warmte in je huis weglekt.’

De eerste effecten van de Smallingerland-aanpak zijn dat de vroegsignaleringen stijgen, wat betekent dat de doelgroep steeds beter in beeld komt en beter geholpen kan worden. De 150 miljoen die begin 2022 beschikbaar komt voor energiearmoede-bestrijding zal onder meer besteed worden aan meer armslag voor energiecoaches om in woningen direct besparende maatregelen te kunnen treffen.